Witte aanslag op de tong, de oorzaken en behandeling

Witte aanslag op de tong kan heel vervelend zijn. Het ziet er niet fris uit, de mond wordt droog en je krijgt een slechte adem. Maar het kan ook een symptoom zijn van een ernstig onderliggend probleem.

Hoe weet je wat de witte aanslag in je mond betekent? Wanneer moet je naar de huisarts? En hoe voorkom je het eigenlijk? Lees hier alles over een wit laagje op de tong.

Wat veroorzaakt een witte tong?

Bij een witte laag op je tong zijn dode cellen, bacteriën en voedselresten achtergebleven tussen de papillen. Soms zijn deze ook ontstoken geraakt. Dit kan veroorzaakt worden door:

• Alcoholgebruik
• Ademhalen via de mond
• Bijwerkingen van medicijnen
• Infectie
• Roken
• Schimmelinfectie
• Slechte mondhygiëne
• Uitdroging
• Wondjes of irritatie in de mond
• Zeer gekruid eten

Vaak wordt de witheid veroorzaakt door een disbalans in het lichaam. Dit kan aangewakkerd worden door stress of gewoon een droge, slecht verzorgde mond. Hierdoor gaan de schimmels die van nature aanwezig zijn zich vermeerderen.

Dit tast doorgaans niet alleen de tong aan. Ook de amandelen, keel, slijmvliezen en het gehemelte kunnen hierdoor ontstoken raken. Hiernaast kan de schimmel ook de huid en nagels aantasten.

Spruw bij baby's

Het kan zijn dat je baby last heeft van spruw. De zuigeling krijgt een witte waas in de wangen, tong en gehemelte. Hiervan wordt vaak in eerste instantie gedacht dat het door de moedermelk komt, maar dat klopt niet.

het komt doordat de balans tussen de bacteriën en de schimmels in het lichaam nog niet meteen aanwezig is vanaf de geboorte. Het afweersysteem werkt ook nog niet optimaal. Vijf tot tien procent van de baby's krijgt hiermee te maken, meestal in de eerste 6 weken na de geboorte.

Je baby kan dan last hebben van:

• Witte laag achter in de mond
• Witte aanslag op de tong
• Blaasjes in de mond
• Glanzende lippen en speeksel
• Scheurtjes in de mondhoeken
• Eventuele verhoging
• Moeite met slikken

Een bezoek aan de arts is noodzakelijk om vast te stellen of het inderdaad om mondschimmel (de gist Candida albicans) gaat en deze indien nodig te behandelen.

Aandoeningen gelinkt aan een witte tong

Soms liggen er echter grotere problemen ten grondslag aan een witte tong. 

• Aangeboren hartafwijking Bij een aangeboren hartafwijking bereikt soms onvoldoende bloedtoevoer de tong. Hierdoor wordt de punt van de tong rood en krijgt de rest een bleke, witachtige kleur.
• HIV of AIDS Deze aandoeningen hebben hun weerslag op ons immuunsysteem. Hierdoor worden de witte bloedlichaampjes die ons lichaam helpen verdedigen tegen virussen en bacteriën aangevallen en vernietigd. Zo krijgen de schadelijke stoffen, maar ook reeds aanwezige organismen zoals schimmels, vrij spel. Hierdoor kan een schimmelinfectie in de mond optreden, met een witte laag als gevolg.
• Landkaarttong of geografische tong Bij een landkaarttong, ook wel geographica lingua genoemd, bestaat de tong uit ruwe, soms verdikte, witte delen en gladde, platte, rode delen. Dit is een goedaardige aandoening, de oorzaak hiervan is nog niet bekend. Soms zijn patiënten volledig zonder klachten. Er zijn echter ook gevallen bekend waarbij de tong gevoelig of zelfs pijnlijk aanvoelde.
• Leukoplakie Leukoplakie is een afwijking aan de slijmvliezen, wat voor verdikking en verharding zorgt. Dit kan niet alleen binnen de mondomgeving, maar ook bij de geslachtsorganen en urinewegen voorkomen. In sommige gevallen kan zo'n plekje kwaadaardig zijn en mondkanker ontwikkelen. Daarom dient dit regelmatig gecontroleerd te worden door een professional, zoals een tandarts of kaakchirurg.
• Lichen planus Dit is een niet-besmettelijke auto-immuunziekte die grijswitte laesies op de tong veroorzaakt. De oorzaak hiervan is niet duidelijk, het kan echter ook op de andere slijmvliezen van het lichaam voorkomen.
• Paradontitis Paradontitis is met een duur woord 'ontsteking van het tandvlees'. Door deze ontsteking groeit de bacteriepopulatie op de tong, met een witte laag als gevolg.
• Streptokokkenfaryngitis Dit is een besmettelijke ontsteking van de amandelen, keel en eventueel stembanden. Door de ontstekingsmaterie kan zich een witte laag vormen op de tong.
• Syfilis Vaak gaat de seksueel overdraagbare aandoening Syfilis gepaard met zweren in de mond. Worden deze niet tijdig behandeld, dan kan dit overgaan in syfilitische leukoplakie. Dit zijn harde, dikke plekken op het mondslijmvlies.

Heb je erg veel pijn of koorts? Open wonden, zweren of huiduitslag? Zijn de klachten na twee weken nog steeds aanwezig? Of vertrouw je het gewoonweg niet? Neem dan altijd even contact op met je huisarts.

Witte aanslag op de tong verwijderen

Doorgaans gaat de witte aanslag op je tong na een aantal weken weer weg. In de tussentijd kun je ervoor zorgen dat de hygiëne van je mond optimaal is om het herstel te bespoedigen. Hoe kun je de aanslag zelf van je tong verwijderen?

Uiteraard kun je zacht je tong poetsen met een tandenborstel. Ook heb je speciale tongschrapers, verkrijgbaar bij de drogist. Hiermee kun je over je tong strijken zodat de witte aanslag verdwijnt. Belangrijk is, dat je dit schoonmaken voorzichtig doet. Hard poetsen of schrapen kan de irritatie verergeren, met nog meer witte aanslag als gevolg.

Ook kan het drinken van veel water helpen. Dit spoelt de laag weg en houdt je tong schoon van ophopend vuil. Stoppen met roken en stoppen met het drinken van alcohol kan ook aanzienlijk helpen bij het verminderen van de klachten. Beiden blijken het weefsel van de tong flink te irriteren en laten veel viezigheid achter.

Witte tong voorkomen

Om witte aanslag op de tong te voorkomen zijn vier punten van belang: een goede mondhygiëne, lichaamsbalans, spoelen en eventueel alternatieve middelen.

Lichaamsbalans belangrijk bij het voorkomen van tong aanslag

Het voorkomen van een disbalans in je lichaam is net zo belangrijk. Wanneer je dit zo veel mogelijk probeert te garanderen, is de kans op het ontstaan van gerelateerde problematiek verkleind.

Wat bedoelen we hiermee? Denk bijvoorbeeld eens aan je dieet. Krijg je wel voldoende vezels, vitaminen en mineralen binnen? Eet je gevarieerd? Hiernaast kan het gebruik van bepaalde supplementen je lichaamsbalans helpen. Denk bijvoorbeeld aan probiotica voor je darmflora.

Alternatieve middelen

Hiernaast kun je ook je mond spoelen met olie, zoals kokosnoot-, olijf, sesamzaad- of oregano olie. Hierbij dien je één theelepel olie gedurende 10 tot 15 minuten in je mond rond te spoelen. Dit zou een schimmelwerende, antibacteriële en antioxiderende functie hebben.

Sap gemaakt van de aloë vera plant heeft ook een antioxiderende werking. Hiernaast zal het de ontsteking verzachten en verminderen. Ook hierbij geldt de spoeling van één theelepel. Hiernaast staat rauwe knoflook bekend voor zijn schimmelwerende werking. Het gebruik van één teentje knoflook per dag zal voldoende zijn.

Voeding als aanvulling op mondhygiëne 

Door te eten voed je niet alleen jezelf, maar je voedt ook de aanwezige bacteriën in je mond. Frisdrank, chips en zoetigheden helpen de bacteriën om de tanden, het tandvlees en de tong aan te tasten. Maar er zijn ook voedingsmiddelen die juist helpen bij de vermindering van tandplak. 

Speeksel

Speeksel vermindert de effecten van zuren en enzymen van tandplak bacteriën. De aanwezigheid van kleine hoeveelheden calcium en fosfaat in het speeksel zorgen voor het behoud van gezonde tanden. Aanmaak van speeksel gebeurt met het eten van vezelrijke groenten en fruit en suikervrije kauwgom. De kauwgom zorgt eveneens voor het verwijderen van etensresten tussen de tanden.

Polyfenolen en fluoride

Groene en zwarte thee bevatten polyfenolen die de bacteriën afremmen of zelfs elimineren. Een kopje thee kan zelfs een bron van fluoride zijn, maar dat ligt aan het water dat je gebruikt. Fluoride is van nature aanwezig in drinkwater, en kan bijdragen aan het behouden van gezonde tanden.