Pijn in onderin de buik (lage buikpijn) is een veel voorkomende pijn. De buikpijn kan zeurend, stekend, brandend, bonzend of dof zijn. De oorzaken kunnen uiteenlopen van onschuldig naar levensbedreigend.
In dit artikel wil ik je graag van heldere informatie voorzien, zodat je de mogelijke oorzaak van je buikpijn kunt achterhalen en iets aan je klachten kunt doen.
Het is tenslotte jouw lichaam en daar ben je zuinig op, toch? We zetten hieronder verschillende oorzaken op een rijtje, met de daarbij horende symptomen en mogelijke behandelingen.
Wanneer een van deze organen niet goed functioneert kun je pijn in je onderbuik ervaren.
Je organen werken nauw met elkaar samen om voeding te verwerken en giftige stoffen af te voeren. Ze zijn er ook om virussen buiten de deur te houden en ontstekingen en infecties te helpen voorkomen.
Als er iets mis gaat in één van je organen heeft dat vaak direct effect op het hele systeem. Je lichaam geeft dan een pijnsignaal af.
Pijn in je buik kan acuut zijn (en korter dan een week duren) of geleidelijk opkomen. De pijn kan continu zijn of aanvalsgewijs en kan stekend zijn of zeurend.
Pijnaanvallen worden ook wel 'koliekpijnen' genoemd. Deze ontstaan door een verkramping. Koliekpijn is een toenemend probleem in de westerse wereld.
Veelvoorkomende oorzaken van buikpijn
Er zijn zoveel oorzaken voor buikpijn dat ik ze in dit artikel niet allemaal kan benoemen. Daarom richten ik me in eerste instantie op pijn afkomstig van de onderbuik en daarna op pijn in de onderbuik die wordt veroorzaakt door hogergelegen organen.
Na het eten kun je ook last krijgen van je darmen. Misschien heb je te snel, te veel, te vet, te zuur of te heet (gekruid) gegeten. Of je hebt iets gegeten wat bedorven is.
Je kunt dan last krijgen van obstipatie, een opgeblazen gevoel, een drukkend gevoel, winderigheid, oprispingen of diarree. Ook kun je misselijk worden en overgeven.
Als je last hebt van een glutenallergie (coeliakie) kun je erg moe en futloos zijn en last hebben van hoofdpijn, duizeligheid, jeuk, benauwdheid, hartkloppingen en gewichtsverlies.
Eieren, chocola, soja, kool, noten, fruit en tarwe kunnen (allergische) reacties zoals buikpijn veroorzaken. Ga naar je huisarts als je denkt dat je hier last van hebt.
Er is weinig tegen te doen. Probeer in ieder geval zoveel mogelijk vocht binnen te krijgen zodat je niet uitdroogt.
Bovenstaande symptomen kunnen ook duiden op een voedselvergiftiging (een bacteriële infectie; bijvoorbeeld door salmonella).
PDS lijkt veel op aandoeningen met soortgelijke klachten, zoals:
- DarmkankerHet lijkt me name op dikke darmkanker.
- De ziekte van CrohnDit is een chronische ontstekingsziekte van het slijmvlies van je maag-darmkanaal. De ziekte kenmerkt zich door bijkomende klachten als gewrichtspijn en oog- en huidaandoeningen. Roken tijdens de zwangerschap verdubbelt het risico op het krijgen van een kindje met Crohn en verdubbelt de klachten.
- Colitis UlcerosaDit is een chronische ontstekingsziekte van het slijmvlies van je dikke darm, waarbij zweren ontstaan. De microflora (bacteriën in je darmen) zijn in dit geval verstoord.
Oorzaak 5: Diverticulitis
Divertikels, uitstulpingen van de darmen, kun je hebben zonder dat je het doorhebt. De meeste mensen hebben er nooit last van. Ongeveer 1 op de 70 mensen heeft dergelijke uitstulpsels.
Een divertikel kan gaan ontsteken en dan krijg je klachten. Dit heet diverticulitis. 20% van de mensen krijg een ontsteking.
Diverticulitis komt vooral voor bij ouderen van 50 jaar en ouder.
Oorzaak 6: Ileus of sub-ileus
Bij een ileus heb je een plotselinge verstoring in de doorgang van voedsel door de darm. Dit wordt ook wel een darmafsluiting genoemd. Je voeding kan je lichaam dan niet als ontlasting verlaten.
Je kunt last hebben van een opgeblazen buik en misselijkheid. Het kan ook ernstige klachten en een levensgevaarlijke situatie tot gevolg hebben.
Een ileus kan in de dunne darm, maar ook in de dikke darm voorkomen.Bij een sub-ileus is er nog wel wat doorgang van voedsel mogelijk. Dit noem je ook wel een darmvernauwing.
Oorzaak 8: Spanningen en stress
Tijdelijke- of chronische lage buikpijn in combinatie met darmproblemen wordt vaak veroorzaakt door spanningen en stress.
Bij stress gaat al je bloed en energie naar je hart, ademhaling en spieren. Je spijsverteringsproces komt dan op een laag pitje te staan. Vaak verdwijnt hierdoor je eetlust of krijg je last van eetbuien (emo-eten).
Dit kan op de lange duur problemen geven. Bij kinderen speelt angst hierbij vaak een rol. Maar ook een oorontsteking kan gepaard gaan met buikpijn.
Mannen hebben vaak last van mictieklachten (plasklachten).
Ook kun je veel last hebben van pijnlijke steken in je onderbuik als je een urineweginfectie hebt. Wanneer die 'opstijgt' naar de nierbekken kun je zelfs een nierbekkenontsteking oplopen.
Het is erg belangrijk dat je in deze gevallen je urine laat onderzoeken. Hierbij kunnen ook stofwisselingsstoornissen en nierproblemen mee gediagnosticeerd worden.
Menstruatie
Pijn bij de menstruatie, vlak voor of tijdens, maar ook tijdens de ovulatie (eisprong) komt veel voor. Hevige pijn, met name in de twee weken voordat de menstruatie begint kan duiden op PMS (premenstrueel syndroom).
Dit syndroom gaat vaak gepaard met tal van andere klachten zoals pijnlijke borsten, hoofdpijn en angsten. Een kwart van de vrouwen heeft PMS klachten. De klachten beginnen meestal na het dertigste levensjaar of na het krijgen van kinderen.
Zwangerschap
Pijn schuin in de richting van de liezen en (wat lijkt op) lichte menstruatiepijn is mogelijk een teken van een zwangerschap.
Tijdens de innesteling van het eitje kun je pijn ervaren. En als de zwangerschap onderbroken wordt door een abortus of miskraam gaat dit gepaard met krampen en bloedverlies.
De overgang
Voor of tijdens de overgang kun je menstruatie-achtige klachten hebben en erg onregelmatig menstrueren. Dit gaat vaak gepaard met een trekkend gevoel in je bovenbenen, misselijkheid en opvliegers.
Gemeenschap
Tijdens en na het vrijen hebben veel vrouwen ook last van pijn in de onderbuik. Pijn na het vrijen heet dyspareunie.
Je kunt dan pijn hebben bij het plassen en last hebben van bekkenbodempijn. Je bekkenbodem, die je gebruikt tijdens het vrijen, is dan te gespannen. Om deze beter te kunnen ontspannen kun je ontspanningsoefeningen doen.
Het kan ook zijn dat het vrijen te snel of te hard gaat: de penis stoot dan tegen de baarmoedermond aan. Doordat je tijdens het vrijen een pijnstillende stof aanmaakt, voel je de pijn op dat moment vaak niet.
Gynaecologische aandoeningen
Er zijn een aantal gynaecologische aandoeningen die lage buikpijn kunnen veroorzaken:
- Bij endometriose hecht het baarmoederslijmvlies zich buiten de baarmoederholte aan verschillende organen.
- Een vaginale schimmelinfectie kan ontstaan door een lage weerstand of het gebruik van zeep. Je kunt dan ook pijn in je buik krijgen.
- Onveilige seks kan een SOA (bijvoorbeeld chlamydia) tot gevolg hebben. Naast buikpijn kun je klachten ervaren als jeuk, veel afscheiding en pijn bij het vrijen.
- Lage buikpijn kan duiden op ontstekingen of cysten (met vocht gevulde holten) in de baarmoeder, de eierstokken of de eileiders. Je kunt dan last hebben van bloedverlies terwijl je niet ongesteld bent. Ook kun je koorts en rillingen hebben en een abnormale vaginale afscheiding.
Vermoed je dat je last hebt van een van bovengenoemde aandoeningen? Ga dan altijd naar je huisarts!
Oorzaak 13: Bekkenbodemklachten
De bekkenbodem ondersteunt de onderbuikorganen (blaas, baarmoeder en endeldarm). Bij afwijkingen aan de bekkenbodem (vaak hormonale factoren) kan er een verzakking ontstaan.
Samen met de bekkenbodemverzakking kan ook een vaginawandverzakking, urineblaasverzakking of baarmoederhalsverzakking plaatsvinden.
Dit kan druk in de onderbuik geven en hierdoor kun je moeite hebben met het ophouden van je behoefte. Met oefeningen en eventueel een operatie kan dit wel weer verholpen worden.
Oorzaak 14: Pijn in je zij/flanken
In je zij (flanken) kun je ook last krijgen van koliekpijnen. Meestal voel je dit aan één kant. Er kan dan sprake zijn van nierstenen, galstenen, een urineweginfectie of darmproblemen.
Zonder behandeling is een buikvliesontsteking dodelijk omdat het o.a. leidt tot bloedvergiftiging.
Een buikwandbreuk is een uitstulping van de buikwand onder de huid, op een zwakke plek in de buikwand. Er is dan een zwelling te zien. Vaak ontstaat deze door veel en vaak zware dingen te tillen en veel druk te geven bij de stoelgang.
Een buikwandbreuk kan klachten geven als buikpijn, misselijkheid en overgeven. Vaak gaat een buikwandbreuk vanzelf over, maar soms is een operatie noodzakelijk.
Er bestaan verschillende soorten buikwandbreuken:
- Liesbreuk
- Navelbreuk
- Littekenbreuk (vaak na een operatie)
- Bovenbuikbreuk
De nierstenen of urinestenen dienen uitgeplast te worden en dat kan erg pijnlijk zijn. Soms moet er een arts bijkomen om het risico op terugkerende nierstenen te voorkomen.
De wand van het nierbekken kan door bacteriën ontstoken raken. Dit heet een nierbekkenontsteking (pyelonefritis). Het is eigenlijk een opstijgende urineweginfectie.
Deze ontsteking kan veroorzaakt worden door nierstenen, diabetes, zwangerschap of afwijkingen aan de urinewegen. Je kunt hier flink ziek van zijn en klachten hebben als koorts en pijn in de rug.
Oorzaak 17: Alvleesklier- of schildklierproblemen
De alvleesklier (pancreas), die achterin je bovenbuik ligt, levert lichaamssappen die je spijsvertering ondersteunen en maakt het hormoon insuline aan, wat de bloedsuikerspiegel regelt.
Als je alvleesklier niet of niet goed meer werkt kan er een alvleesklierontsteking ontstaan. Dit gaat vaak gepaard met pijn in je bovenbuik. Deze pijn kan uitstralen naar je rug, schouders en zij en kan in ernstige gevallen zorgen voor een darmstilstand, geelzucht of uitval van bijvoorbeeld je nieren.
Als je schildklier te traag of te snel werkt kun je allerlei klachten krijgen, van een verhoogde hartslag en oogproblemen, tot duizeligheid en gewichtsafname of -toename. Ook je darmen zijn hiervan flink in de war en dit geeft vaak onderbuikpijn.
Problemen met de schildklier worden vaak veroorzaakt door stofwisselingsziektes (in veel gevallen erfelijk), waarbij er een tekort aan een bepaald enzym ontstaat.
Diabetes is een stofwisselingsziekte, waarbij er een tekort is aan het hormoon insuline (wat door de alvleesklier wordt geproduceerd).
Bij een maagzweer heb je met name na het eten veel pijn in de maagstreek. Je kunt misselijk zijn en je eetlust kan ook verminderen. Deze aandoening kan worden behandeld met antibiotica en maagzuurremmers.
Oorzaak 19: Galstenen
Je lever produceert galvloeistof, dit wordt opgeslagen in je galblaas. Als deze vloeistof teveel indikt kunnen er galstenen ontstaan. Wanneer zo'n galsteen klem komt te zitten in je galwegen, kan dat veel pijn geven.
Je kunt een pijnaanval krijgen die 1 tot 4 uur aanhoudt. De ontlasting kan ontkleurd zijn (niet meer bruin), en je huid kan geel zien. De galwegen en galblaas kunnen ook ontstoken raken. In ernstige gevallen moet de galblaas operatief verwijderd worden.
Oorzaak 20: Leverproblemen
De lever zorgt ervoor dat giftige stoffen worden afgevoerd. Er zijn verschillende leveraandoeningen die kunnen zorgen voor lage buikpijnklachten:
- PorfyrieDit is een verzamelnaam voor erfelijke stofwisselingsziekten die ontstaan doordat een bepaald enzym in de lever niet (voldoende) aangemaakt wordt.
Je krijgt hierdoor last van koliekpijnen in je buik en vaak kun je niet meer in de zon omdat je huid daardoor aangetast wordt. Porfyrie is niet te genezen maar wel te behandelen met medicijnen.
- LevercirroseDit is een aandoening die geleidelijk ontstaat. Bij deze ziekte verschrompelt je lever langzaam. Het is het gevolg van een chronische leverziekte.
Buikpijn, geelzucht, donkere plekken op je gezicht en handpalmen zijn enkele symptomen. Levercirrose kan behandeld worden met medicatie en in ernstige gevallen met een levertransplantatie.
Tips om pijn in je onderbuik te voorkomen
Zorg goed voor jezelf. Dat kun je doen met de volgende 5 tips:
Tip 1: Let op je voeding
Neem het volgende op in je voedingspatroon:
- Veel groenten, fruit en peulvruchten, zodat je genoeg vezels binnenkrijgt.
- Voeding en kruiden die goed zijn voor je spijsvertering. Zoals vette vis(olie), aloe vera drank, knoflook, kurkuma (geelwortel), tea-tree olie, rozemarijnolie, lemongrassolie, berberine (druivenpitextract) en olijfbladextract.
- Voldoende vocht, zoals water en thee.
Eet zo min mogelijk producten met snelle suikers zoals witbrood, witte pasta, koek en snoep. Vermijd alcohol en sigaretten.
Ben je gevoelig voor gluten of lactose? Stop dan met het nuttigen van producten die deze stofjes bevatten.
Tip 2: Beweeg voldoende
Zorg ervoor dat je genoeg beweegt; dit bevordert de beweeglijkheid en doorbloeding van je darmen.
Tip 3: Let op je medicatiegebruik
Kijk uit met het gebruik van medicijnen. Antibiotica bijvoorbeeld verstoren je darmflora en veel medicijnen geven bijwerkingen die een negatieve invloed kunnen hebben op je buikorganen.
Tip 4: Draag geen te strakke kleding
Leuk zo'n skinny jeans, maar strakke kleding is niet bevorderend voor de doorbloeding. Corrigerend ondergoed kan er zelfs voor zorgen dat je maagzuur naar boven wordt gestuwd.
Tip 5: Let op je toiletmanieren
Als je naar het toilet gaat, druk dan niet te hard tijdens het poepen. Dit kan je darmen beschadigen (op de lange termijn).
Tips die pijn in je onderbuik kunnen verzachten
Het lukt niet altijd om pijn in je onderbuik te voorkomen. Op zo'n moment is het fijn om de pijn te kunnen verlichten, bijvoorbeeld door rust of therapie:
Tip 1: Neem rust
Ga als het nodig is liggen en probeer je te ontspannen en goed door te ademen. Neem eventueel een hete douche of een warm bad. Je kunt ook een warme kruik op je buik leggen en/of je buik masseren.
Tip 2: Alternatieve therapie
Homeopathie en acupunctuur zijn goede alternatieve therapieën om chronische pijn te helpen verlichten. Bij dry needling worden triggerpoints behandeld. In geval van myofasciaal pijnsyndroom (MPS) kan dit uitkomst bieden, evenals reflextherapie.
