Hyperhidrosis: overmatig zweten

Overmatig zweten kan vervelend en gênant zijn. Zweten tijdens het sporten of in de sauna is prima.

Maar bij inspanning, warmte, drukte of als je zenuwen opspelen kan overmatig zweten heel slecht uitkomen.

Denk aan een eerste date, een sollicitatiegesprek of in een volle bus.

Het wordt helemaal vervelend als je bijna continu overmatig aan het zweten bent. Je hebt dan last van de aandoening hyperhidrosis.

Dit kan zowel psychisch als praktisch een heftige aandoening zijn voor mensen, omdat het nog altijd in de taboe-sfeer zit.

Zo ken ik iemand met hyperhidrosis die altijd met haar armen strak langs haar lijf geklemd stond en zich daardoor absoluut niet vrij kon bewegen, sterker nog: ze ging er erg verkrampt van staan.

In dit artikel bespreken we de oorzaken van overmatig zweten en de mogelijke oplossingen hiervoor.

Oorzaken van overmatig zweten

Zweet is een reactie van je lichaam om ervoor te zorgen dat je niet oververhit raakt. Je zweetklieren, wel 2 tot 4 miljoen (!), produceren vocht om je lichaam te laten afkoelen en zo je lichaamstemperatuur in balans te houden. Zo ook bij koorts. Zweten is dus een heel nuttig en natuurlijk proces. Het wordt alleen heel vervelend als je zweetklieren overmatig actief zijn.

De gemiddelde persoon zweet ongeveer 400 ml per dag. Sommige mensen zweten nauwelijks, zelfs niet tijdens het sporten, terwijl anderen in een paar uur de 400 ml al kwijt zijn. Dit is vaak een kwestie van aanleg.

Vrouwen hebben meer zweetklieren, maar zweten wel minder dan mannen. Het zoutgehalte van het zweet verschilt per persoon, evenals de geur. De geur verschilt ook per oorzaak van het zweten. Zo ruikt zweet van de warmte anders dan zweet van het sporten.

Je zult eerst achter de oorzaak van het overmatige zweten moeten komen om de oplossing ervoor te kunnen vinden:

• Stress is één van de belangrijkste oorzaken van ongewenst zweten. Zweten door stress ruikt ook het minst aangenaam.
• Kruidig of zout eten kan gemakkelijk een zweetaanval veroorzaken. Denk maar eens aan Chinees, Indonesisch of Thais voedsel. Het is ook mogelijk dat je bij het nuttigen van bepaalde producten overmatig gaat zweten. Je lichaam moet dan namelijk harder werken om de voeding te verteren, dit geldt voor producten met veel verzadigde vetten of bewerkte koolhydraten.
• Tijdens de menstruatie verlies je niet alleen bloed maar ook zweet. Je zweet meer dan dat je normaal doet.
• In de overgang kan transpiratie op elk moment van de dag spontaan beginnen. De schommelende hormoonspiegels zorgen voor de aanmaak van stresshormonen waarbij zweten een logisch gevolg is.
• Gedurende de nacht verlies je zo'n halve liter vocht. Zoals gezegd is dit prima. Maar overmatig nachtelijk transpireren is niet prettig. Badend in het zweet wakker worden en je lakens moeten verschonen is vervelend. Dit kan diverse oorzaken hebben. Het kan bijvoorbeeld liggen aan te warm beddengoed of slaapkleding. Synthetische stoffen ademen niet goed. Ook te weinig ventilatie kan een reden zijn voor het zweten. Evenals onrustig slapen vanwege stress overdag die 's nachts verwerkt wordt.
• Medicatie (bijvoorbeeld anti-depressiva) kan ook een oorzaak zijn van zweten.
• Een hoge bloeddruk zorgt voor overmatig zweten.
• Bij overgewicht speelt overmatig zweten ook een rol. Dit begint bij het hebben van een slechte conditie.
• Je kunt last hebben van je schildklier, waardoor je stofwisseling uit balans raakt. Ook auto-immuunziekten kunnen van invloed zijn op het zweten.

Hyperhidrosis

Overmatig zweten kan betekenen dat je erg veel vocht verliest en/of dat je ook last hebt van zweet met een onaangename geur. Zweet is geurloos maar door de bacteriën op de huid kan de geur versterken.

Hiermee bedoelen we niet bacteriën omdat je niet genoeg doucht, maar de bacteriën die van nature aanwezig zijn, ook om je lichaam te beschermen.

1 op de 1000 mensen heeft hiermee te maken. Met name vrouwen boven de 65 hebben last van hyperhidrosis.

Veel mensen krijgen psychische klachten als ze last hebben van hyperhidrosis. Soms is het zo erg dat ze niet meer onder de mensen durven te komen.

Als je te maken hebt met hyperhidrosis kun je je constant vies voelen of het gevoel hebben dat mensen denken dat je jezelf niet goed verzorgd. En dat terwijl mensen die last hebben van overmatig zweten zich soms wel tien keer per dag omkleden en meerdere keren per dag douchen.

Voor de psychische klachten die je ondervindt kun je doorverwezen worden naar een therapeut. Het kan namelijk zijn dat door stress over het zweten de overmatige zweetproductie alleen nog maar meer wordt gestimuleerd.

Zweten op diverse plekken op je lichaam

De oksels, handen en voeten (en het voorhoofd) raken meestal als eerste bezweet. Hier zitten meer zweetkliertjes.

Verder zijn de voeten, knieholtes, decolleté, schaamstreek en bilspleet natuurlijk warme plekjes waar weinig lucht langskomt, en daardoor gevoeliger voor zweet. Maar ook je nek en rug kunnen aardig doorweekt raken.

Tips bij overmatig zweten

Tip 1: Draag luchtige kleding en sokken, liefst van katoen. Katoen absorbeert vocht beter en is luchtdoorlatend. Linnen, zijde en wol zijn ook een goede keuze. Kies liever niet voor synthetische stoffen. Draag liefst schoenen van echt leer en loop indien mogelijk op blote voeten.

Tip 2: Kleed je regelmatig om. Als je kleding eenmaal nat is, helpt deodorant niet zo goed meer. Bij donkere kleding zijn zweetplekken minder goed te zien. Maar zoutkringen van het zweten zijn dan vaak wel weer zichtbaar.

Tip 3: Vermijd warme plaatsen (behalve de sauna!). Als er genoeg ventilatie is (of een airco) kan het verblijf in een ruimte een stuk aangenamer voor je zijn.

Tip 4: Ga op zoek naar een deodorant die voor jou werkt. Je kunt ook het mineraal en kristal 'aluin' gebruiken om nare geurtjes te voorkomen. Dit is een natuurlijke en niet dure vervanger voor deodorant. Je kunt ook diverse soorten poeders gebruiken (bijvoorbeeld met zink), zoals talkpoeder of baking soda.

Tip 5: Douche regelmatig maar gebruik liever geen zeep. Scheer je lichaamshaar zoveel mogelijk. Droog je goed af, ook tussen je tenen.

Tip 6: Ga eens naar een dermatoloog (huidarts) of endocrinoloog (arts die gespecialiseerd is in hormonen en stofwisseling). Deze zal je wellicht medicatie kunnen voorschrijven die overmatig zweten tegen kan gaan of kan verminderen. Voorbeelden van medicijnen zijn oxybutynine en odaban, Een operatie waarbij zweetklieren worden weggehaald behoort ook tot de mogelijkheden.

Tip 7: Er zijn mogelijkheden om bepaalde plaatsen te behandelen met botox. Na een half jaar kan de botox-behandeling herhaald worden. Hier zitten ook weer nadelen aan. Soms komt het voor dat je na de behandeling op andere plekken juist meer gaat zweten.

Tip 8: Regelmatig een sauna bezoeken kan soms helpen.

Tip 9: Gezonde voeding kan zeker ook een bijdrage leveren. Vermijd producten met veel zout. Probeer ook te minderen met alcohol, koffie, cola en energiedranken. Grote porties met veel verzadigde vetten en koolhydraten kun je ook beter laten staan omdat je lichaam daar hard voor moet werken om ze te verteren. Als je wat lichter eet zorgt dit voor minder hardnekkig zweten. Eet ook zo min mogelijk suiker. Scherpe kruiden kunnen eveneens een zweetaanval veroorzaken. Knoflook, ui en mosterd zullen door je porieën heen naar buiten hun uitweg vinden. Dat vergroot de sterke geur bij het zweten. Drink veel water en eet vaak producten als spinazie, snijbiet en kool. Kauw ook eens op peterselie; dit verfrist je lichaamsgeur. Lindenthee staat erom bekend dat het een zoete uitwerking heeft op de lichaamsgeur.

Tip 10: Een behandeling met iontoforese kan in veel gevallen helpen. Hierbij krijg je een zwak elektrisch stroompje bij de zweetplekken toegediend waardoor klieren minder zweet gaan produceren. Het is geen blijvende oplossing maar een hulpmiddel en zal regelmatig herhaald moeten worden.

Tip 11: Oplossingen met aluminiumchloride om de zweetproductie te inactiveren kunnen ook helpen, maar geven soms ook huidirritatie.