Hartkramp (angina pectoris) oorzaken en behandeling

Heb je last van hartkramp, oftewel pijn op de borst? Dan weet je hoe beangstigend dit kan aanvoelen. De onzekerheid over wat er precies in je lichaam gebeurt zorgt voor extra angst en dat is weer niet bevorderlijk voor het bewaren van de noodzakelijke rust in zo'n situatie.

Lees verder en kom erachter hoe je dit nare pijnsyndroom voor zover mogelijk kunt voorkomen.

Professor Bink beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Geschreven door Professor Bink, Vertegenwoordigt gezondeten.nl

Hartkramp ontstaat door het spastisch samentrekken van de hartspier

Wat is hartkramp?

De medische term voor hartkramp is angina pectoris. Angina betekent benauwdheid en pectoris betekent borstkas. Het hart is een spier, het bestaat uit spierweefsel. Hartkramp is een vorm van spierkramp; het spastisch samentrekken van de hartspier. Het wordt ook wel beschreven als 'pijn op de borst'.

Het hart pompt continu zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen het lichaam rond. De vaatvernauwing (van de slagaders) die voor de verkramping zorgt maakt de doorstroming van zuurstofrijk bloed moeilijker.

Tip

Angina pectoris is officieel geen aandoening maar eerder een symptoom van een onderliggende oorzaak. Deze oorzaken bespreken we verderop in het artikel.

Symptomen hartkramp

Een aanval van hartkramp kan spontaan komen opzetten. De duur kan enorm verschillen. Bij een lichte vorm kunnen het maar een paar krampen zijn die misschien enkele minuten duren. In de meeste gevallen duurt een aanval zo'n vijf tot vijftien minuten. Bij sommige mensen kan het echter wel 30 minuten duren.

Je ervaart tijdens zo'n aanval een drukkende pijn en een zwaar gevoel achter het borstbeen. Veel mensen krijgen een beklemmend, angstig, verstikkend gevoel, alsof je een hartaanval krijgt. Ademhalen intensiveert de pijn meestal.

Je kunt daarbij last hebben van:

  • steken in de borst en / of tussen de ribben
  • hartkloppingen
  • benauwdheid
  • hyperventilatie
  • angstaanvallen
  • duizeligheid
  • zwarte vlekken voor je ogen
  • misselijkheid
  • buikpijn
  • overmatig zweten
  • uitstralende pijn naar je rug, schouders, armen, polsen en kaken

Angina pectoris heeft soortgelijke symptomen als een hartaanval wat het zeer beangstigend kan maken. In sommige gevallen kan hartkramp ook daadwerkelijk een voorbode zijn van een hartaanval. Het verschil tussen een hartaanval en hartkramp zit 'm onder andere in de duur van de aanval. Hartkramp gaat meestal binnen vijftien minuten over wanneer er rust wordt genomen.

Oorzaken hartkramp

Hartkramp ontstaat wanneer het hart tijdelijk te weinig zuurstof krijgt. Het kan door een (ernstige) hartziekte ontstaan maar kan ook helemaal niets met het hart zelf te maken hebben. Soms speelt erfelijk een rol. Er bestaan verschillende gradaties van hartkramp.

Bij de stabiele variant vindt een aanval van hartkramp plaats die vanzelf overgaat door rust te nemen of medicijnen te slikken. Bij de instabiele variant verergeren de klachten en komen deze vaker en onregelmatig voor. Dit is een directe aanwijzing dat je weleens risico kunt lopen om een hartinfarct te krijgen. Instabiele hartkramp komt gelukkig niet zo vaak voor.

Voedingsschema's op maatNieuw

Ontvang elke week een nieuw voedingsschema op basis van je persoonlijke macro- en caloriebehoefte. Inclusief wekelijkse boodschappenlijst.

Elke week een nieuw voedingsschema op maat!
Fitchef logo Powered by FitChef
Voedingsschema's
Hartproblemen kunnen hartkramp veroorzaken

Hartproblemen

Er kan sprake zijn van een vernauwing van de kransslagaders om het hart door aderverkalking.

Ouderen hebben vaker last van hartkramp, met name doordat op oudere leeftijd aderverkalking meer voorkomt.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert

Ook een hartritmestoornis of aortaklepstenose (vernauwing van de aortaklep) kunnen dit veroorzaken. Je kunt pijn in de borst krijgen van een te hoog LDL cholesterol, na het dotteren en bij hoge bloeddruk of bloedarmoede.

Andere oorzaken

Hartkramp vindt vaak plaats na inspanning of bij het ervaren van stress en heftige emoties. Alcoholgebruik, roken en het slikken van harddrugs als XTC en speed verhoogt de bloeddruk en kan eveneens hartkramp teweeg brengen. Ook bij de overgang van warmte naar kou kun je een aanval krijgen, evenals het langdurig verblijven in een zuurstofarme omgeving.

In het lichaam wordt pijn niet altijd gevoeld precies daar waar er iets mis is. Zo komt het dat je pijn in op de borst kunt voelen terwijl de oorzaak ergens anders ligt. Je kunt bijvoorbeeld problemen hebben met je luchtwegen. Zo hebben mensen met slaapapneu soms 's nachts in rust last van pijn op de borst. Ook hyperventilatie kun je voelen in de hartstreek.

Na het eten van een zware (ongezonde) maaltijd, kun je hartkramp ervaren. Dit lijkt erg op 'hartbranden' (heartburn); een branderig gevoel in je borststreek door maagzuur dat uit je maag in je slokdarm komt. Het heeft dan wederom niets met je hart te maken maar in dit geval met je maag.

Over het gehele borstgebied lopen allerlei spieren en zenuwen die met elkaar verbonden zijn. Is er dus sprake van een overbelasting van de tussenribspieren of beknelde zenuwen in dit gebied dan kun je ook pijn op je borst voelen.

Mensen met overgewicht hebben sneller last van pijn op de borst. Mensen met diabetes mellitus en een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie) kunnen eveneens last hebben van hartkramp.

Tip

Ga bij zware inspanning, zoals intensief sporten, niet forceren en bewaak je grenzen. Wanneer je pijn voelt opkomen, stop dan gelijk en kom even goed op adem.

Hartkramp behandelen en voorkomen

Als hartkramp af en toe voorkomt, zoals bij stabiele hartkramp, hoeft het niet ernstig te zijn. Maar het is wel een waarschuwing van je lichaam dat het hart te weinig zuurstof krijgt. Blijf bij pijn op de borst sowieso altijd rustig en diep ademhalen. Zodra de zuurstofbehoefte van het hart is afgenomen verdwijnt de kramp meestal weer.

Het kan zijn dat de aanvallen steeds regelmatiger voorkomen en langer gaan duren. Dit kan wijzen op instabiele hartkramp en dan zul je zo spoedig mogelijk naar het ziekenhuis moeten. Het is aan te raden om altijd even je huisarts te bezoeken na een eerste aanval van hartkramp of bij twijfel hierover en met name als er hart- en vaatziekten voorkomen in de familie.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!
Een cardioloog kan verschillende onderzoeken doen

Je kunt ook een dagboekje bijhouden van de aanvallen en de symptomen. De huisarts kan je indien nodig doorverwijzen naar een cardioloog (hartspecialist). 

Deze kan je onderzoeken op hart- en vaatziekten; hij of zij kan bijvoorbeeld een onderzoek doen naar slagaderverkalking. Bij de cardioloog kan je een inspanningstest met ECG (hartfilmpje) doorlopen en aansluitend eventueel een echo, MRI- of CT-scan laten maken.

Bij intensiever onderzoek kan de cardioloog overgaan op hartcatheterisatie. Dit is een onderzoek om vernauwingen in de kransslagaders van het hart op te sporen.

Tip

Of behandeling met medicatie mogelijk is ligt aan de vorm van de hartkramp. De cardioloog kan je medicijnen voorschrijven, zoals vaatverwijdende nitraten (spray of tabletje onder de tong), bètablokkers, bloedverdunners of calciumantagonisten; deze verslappen de spieren en verwijden de bloedvaten.

De huisarts en cardioloog zullen je daarnaast zeker adviseren om een gezonde leefstijl na te streven. Dat betekent:

  • Gezonde voeding eten en veel water drinken
  • Geen zware maaltijden nuttigen
  • Geen of zeer beperkt alcohol gebruiken
  • Indien van toepassing stoppen met roken
  • Genoeg rust nemen en stress vermijden
  • Voldoende bewegen
  • Indien van toepassing proberen af te vallen

Beoordeel dit artikel

Professor Bink beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Nieuwsgierig naar meer informatie over dit onderwerp?

Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Nieuw Voedingsschema's op maat

Gezond eten was nog nooit zo eenvoudig!

Voedingsschema's
Meer informatie
Fitchef logo Powered by FitChef

Beoordeel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Wat doet de maag en waarom knort onze maag

De Maag: Anatomie, Functie en meest voorkomende Aandoeningen

Je maag is een belangrijk orgaan dat een essentiële rol speelt bij de vertering van je voedsel. Voedselvertering start i...

Stress verminderen - effectieve tips tegen stress

Stress verminderen - effectieve tips tegen stress

Stress is dé 'ziekte' van de 21e eeuw. Iedereen schijnt er last van te hebben. Maar ergens lijken we het ook zelf in sta...

Migraine aanval stoppen & voorkomen

Migraine aanval stoppen & voorkomen

Heb je weleens een migraine aanval gehad? Of heb je regelmatig last van migraine aanvallen? Dan hoef ik je niet uit te l...

Vermoeide, zware benen

Vermoeide zware benen, zo behandel en voorkom je ze!

Heb jij regelmatig last van vermoeide, zware benen? Wil je aan het einde van de dag het liefst zo snel mogelijk je schoe...

Hyperventilatie aanval stoppen

Hyperventilatie aanval stoppen

Een hyperventilatie aanval hebben is een angstige gebeurtenis. Het overkomt veel mensen. Zo'n 400.000 mensen leiden zelf...

Astma symptomen

Astma, de oorzaken en symptomen op een rij

Wil je astma symptomen leren herkennen? Lees dan verder... Heb je een vermoeden dat je klachten gerelateerd zijn aan as...

zware metalen

Zware metalen: de risico's en zo reinig jij je lichaam van zware metalen

Zware metalen is een benaming voor een selectie metalen die overal om ons heen zijn, waaronder kwik, lood en tin. Ze zit...

Lees wat je gemist hebt

13530 Mensen gingen je al voor

Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.

Je ontvangt maximaal één persoonlijke e-mail per week van een van onze teamleden.
Een postbode met het (PDF) boek 'Gezond eten voor iedereen'