Gebroken teen? Leer de symptomen herkennen

Een gebroken teen is veelvoorkomend letsel. Het klinkt misschien vreemd, maar je kunt ermee doorlopen zonder dat je beseft dat je teen gebroken is. Een gebroken teen wordt namelijk vaak verward met een gekneusde teen. Het kan allebei evenveel pijn doen.

Het is belangrijk om de symptomen te leren kennen en je teen te laten behandelen zodat deze goed geneest. In dit artikel lees je hoe je dat doet en ook hoe het verder gaat bij het herstel. Blijf er niet mee rondlopen en lees verder of jij jouw situatie herkent.

Verschil tussen een gebroken teen en een gekneusde teen

Bij een gekneusde, ook wel verstuikte teen genoemd, is er alleen sprake van een kneuzing en geen botbreuk. Als je je teen op kan krullen, dan is deze niet gebroken. En als je wreef niet blauw is, is je teen in principe ook niet gebroken.

Wanneer je langer dan enkele dagen pijn blijft houden, bestaat de kans dat je een gebroken teen of gebroken tenen hebt. Bij een gebroken teen voel je de pijn vaak exact op de plek van de breuk. Bij een gekneusde teen voel je de pijn meestal ook rondom de teen.

Symptomen gebroken teen

Misschien heb je het breken van het botje wel gehoord, dat is zeer goed mogelijk! Het breken van een teen gaat gepaard met veel pijn.

De overige symptomen bestaan uit:

• Zwelling
• Stijfheid
• Bloeden of bloeduitstortingen
• Abnormale stand van de teen
• Gevoelloosheid
• Teen kan rood, geel, blauw of zwart van kleur worden zijn.

Een teen die verkleurd is kan overigens ook een ontstoken teen zijn. Het is daarom altijd verstandig om bij aanhoudende pijn of verkleuring de huisarts te raadplegen.

Röntgenfoto tenen

Wanneer je bij de dokter komt kan hij röntgenfoto’s maken om vast te stellen of je gebroken tenen hebt. Hierop zijn de botten te zien en kan definitief vastgesteld worden of je een gebroken teen hebt.

Je voeten bestaan uit een complex geheel van botten, spieren, pezen en kapsels. Een breuk van één of meerdere botjes in je tenen wordt ook wel 'teenfractuur' genoemd.

De tenen bestaan uit allemaal kleine botjes (teenkootjes) om de voet zo buigzaam mogelijk te maken. Deze teenkootjes worden falangen genoemd. De grote teen heeft 2 falangen, de overige tenen 3.

De flexibiliteit van de voeten en tenen maken ze ook kwetsbaar voor een botbreuk. Het kan goed zijn dat naast je teen ook je middenvoetsbeentje (of het uiteinde, het 'kopje' van een middenvoetsbeentje) is beschadigd. Dit wordt een metarsale fractuur genoemd.

De middenvoetsbeentjes zitten vlak voor de plek waar de tenen beginnen. Een breuk die ontstaat door langdurige belasting wordt een marsfractuur genoemd. De kleine teen wordt overigens het vaakst gebroken.

Eerste hulp bij een gebroken teen

Wat kun je zelf aan eerste hulp toepassen wanneer je je teen hebt gebroken?

1. Onmiddellijk koelen
   Wanneer je teen is beschadigd, helpt onmiddellijk koelen tegen de zwelling. Houd je voet 10 minuten onder de kraan of wikkel ijs in een dunne handdoek en houdt deze voorzichtig tegen je teen aan. Een coldpack volstaat ook.
2. Spalken
   Ga sowieso niet draaien of trekken aan je teen. Je kunt de teen eventueel zelf spalken als er een EHBO-kit aanwezig is. Spalken betekent dat een gewricht gefixeerd wordt zodat beweging tot een minimum wordt beperkt. Dit zal de pijn te verzachten en voorkomt verder letsel.
3. Ontlast
   Je wilt de gebroken teen nu zoveel mogelijk ontlasten. Tape daarvoor de teen aan de naastliggende teen vast ter ondersteuning. Zet ook geen gewicht op de aangedane teen.

Diagnose gebroken teen

Ga vervolgens langs bij de huisarts. Een arts zal vragen wat er precies is gebeurd en wat je klachten zijn. Door lichamelijk onderzoek kan de arts vervolgens meestal al vaststellen of het inderdaad om een breuk gaat.

Soms wordt er ook een röntgenfoto gemaakt om een diagnose te geven en om te zien om wat voor een breuk het gaat. Wanneer je een doof of tintelend gevoel in een teen ervaart, is het belangrijk om dit met de arts te delen. Dit kan namelijk wijzen op beschadiging van een zenuw.

Het is meestal noodzakelijk om de grote teen te ondersteunen met gips of een gipsschoen. Zeker wanneer er botsplinters in je teen zitten. De kleine teen en de drie middelste tenen worden minder belast. Gipsverband is bij de kleinere tenen daarom ook niet nodig.

Ook bij beschadiging van je middenvoetsbeentje wordt gips ingezet. Na een paar weken mag het gips eraf en krijg je nog voor een paar weken loopgips.

Soms is een operatie helaas noodzakelijk. De chirurg kan kleine plaatjes of schroefjes in je teen/ tenen plaatsen in geval van scheefstand. Deze blijven permanent in je teen zitten.

Je kunt uiteraard pijnstillers slikken tegen de pijn. Houd je wel aan de doseringen die op de bijsluiter vermeld staan, in het bijzonder voor kinderen.

Behandeling voor gebroken grote teen verschilt van andere gebroken teentjes

De behandeling van een gebroken grote teen is anders dan die van de andere gebroken teentjes. Volg altijd de behandeling voor gebroken tenen die jouw arts voorschrijft. Om je een algemeen beeld te geven van de behandeling en de hersteltijd die nodig is, volgen beide voorbeelden.

Behandeling gebroken teentjes (niet de grote teen)

Om de gebroken teentje of teentjes te behandelen, zal de arts deze in de meeste gevallen aan de andere tenen vast tapen middels een zogenaamde buddy tape of hij kan een dakpan pleister aanleggen. Hiermee wordt het gebroken teentje gespalkt aan de teen ernaast. Dit dient ongeveer 1 tot 2 weken te blijven zitten. 

Vanuit een hygiënisch oogpunt is het raadzaam deze na enkele dagen te verwijderen en zelf opnieuw aan te brengen. Draag stevige schoenen, maar zorg dat je voet wel voldoende beweging krijgt. Intensief bewegen of sporten is in de eerste drie weken niet mogelijk, daarna alleen als de pijn het toelaat. Na ongeveer acht weken zou de gebroken teen hersteld moeten zijn.

Behandeling gebroken grote teen

In het geval van een gebroken grote teen of twee gebroken grote tenen, wijkt de behandeling af van bovenstaande alinea. Je krijgt dan in de eerste twee weken voorvoet gips en een anti-afwikkelschoen. Ook kan een arts bij veel pijn aanraden om de eerste weken met krukken te lopen. 

Mogelijkerwijs kun je in de tweede en derde week alweer een stevige normale schoen dragen. De hersteltijd voor een gebroken grote teen is gelijk aan de hersteltijd van andere gebroken tenen. Ook hierbij is beweging belangrijk, maar vermijd sport in de eerste drie weken en overbelasting moet zeker in de eerste acht weken voorkomen worden.

Herstel gebroken teen

Meestal geneest de botbreuk snel en zonder complicaties. Hoe lang dit duurt hangt wel af van het soort breuk, de ernst van de breuk en welke teentje gebroken is. Meestal duurt het herstel enkele weken tot enkele maanden.

Vaak lijkt het de goede kant op te gaan of zelfs helemaal genezen te zijn en dan kan de teen toch weer wat pijn geven. Dat komt ook omdat je weer meer gaat bewegen en de teen dus meer belast wordt. Je kunt langzaamaan uitproberen wat je teen kan hebben aan gewicht en beweging.

Belangrijk is om de teen in de eerste weken niet te buigen en je voet niet af te wikkelen.

Meer risico op gebroken teen

Bepaalde aandoeningen brengen meer risico op een breuk met zich mee. Je kunt dan denken aan aandoeningen die de botten aantasten en verzwakken, zoals:

• Osteoporose
• Diabetes
• Bot ontsteking
• Botkanker

Heb je één van deze aandoeningen? Loop dan liever niet op je blote voeten als er kans is om ergens tegenaan te stoten of bijvoorbeeld wanneer het donker is. Kijk goed uit voor je voeten wanneer je iets zwaars tilt. Wees voorzichtig tijdens het sporten of stoeien.