Droge mond en keel: 8 oorzaken

Iedereen heeft natuurlijk weleens last van een droge mond maar dat is meestal tijdelijk. Een op de vijf mensen heeft hier echter voortdurend last van en dan wordt het een stuk minder onschuldig. Je speekselklieren kunnen ernstig beschadigd raken met alle gevolgen van dien.

Wil jij erachter komen wat de oorzaak van jouw droge mond kan zijn? Lees dan verder!

Professor Bink beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Geschreven door Professor Bink, Vertegenwoordigt gezondeten.nl

Klachten en symptomen droge mond en keel

De medische term voor een droge mond is xerostomie. 

De meest voor de hand liggende klachten zijn zweertjes en scheurtjes in de mond en mondhoeken en droge gebarsten lippen. 

Maar er zijn nog meer klachten die xerostomie kan veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan:

  • Een aanhoudend dorstgevoel
  • Tandvleesproblemen
  • Kleverige/plakkerige slijmvliezen in je mond
  • Een droge, ruwe, branderige, rode of beslagen tong
  • Een vieze smaak in je mond en slechte adem
  • Minder kunnen proeven
  • Moeite hebben met kauwen en slikken en soms met spreken
  • Keelpijn, verkoudheid en heesheid

Niet alleen kun je last krijgen van en rond het gebied van je mond, maar een droge mond en keel kan samen gaan met allerlei andere klachten.

Je kunt dan denken aan:

  • Droge ogen
  • Slechte huid
  • Last van maag en darmen
  • Een wazig, suf gevoel
  • Duizeligheid, oorsuizen
  • Vermoeidheid, concentratieproblemen
  • Oorpijn
  • Zweten, klamme handen
  • Hartkloppingen
  • Benauwdheid, hyperventilatie
  • Een opgejaagd gevoel
  • Hoofdpijn
  • Spier- en gewrichtspijn
  • Veel wisselende emoties
  • Vocht vasthouden

Droge mond en keel: acht oorzaken

Een tekort aan speeksel is vaak de hoofdoorzaak van een droge mond. De speekselklieren geven onvoldoende speeksel af. Het mondslijmvlies (orale mucosa) droogt daardoor uit. Ouderen hebben sowieso een verminderde speekselproductie.

De redenen dat er te weinig speeksel wordt geproduceerd lopen uiteen van simpel oplosbare situaties tot zware aandoeningen waar een stuk meer aandacht voor nodig is. Hieronder zijn de meest voorkomende oorzaken op een rij gezet.

Drink voldoende water

Oorzaak 1: Te weinig vochtinname

Let erop dat je voldoende water drinkt. Je lichaam heeft anderhalf tot twee liter water per dag nodig.

Met name bij veel en langdurig spreken en bij warmte, droge lucht, weinig ventilatie, werken met chemicaliën en inspanning.

Voedingsschema's op maatNieuw

Ontvang elke week een nieuw voedingsschema op basis van je persoonlijke macro- en caloriebehoefte. Inclusief wekelijkse boodschappenlijst.

Elke week een nieuw voedingsschema op maat!
Fitchef logo Powered by FitChef
Voedingsschema's

Oorzaak 2: Kortdurig ziek zijn

We hebben het dan over tijdelijk ziek zijn, bijvoorbeeld het hebben van een verkoudheid, een keelontsteking, hooikoorts, griepkoorts, overgeven of diarree.

Oorzaak 3: auto-immuunziektes en andere aandoeningen

Bij veel auto-immuunziektes wordt de speekselproductie aangetast. Zo kun je een droge mond en keel krijgen bij diabetes type 2 en 1; vooral in het beginstadium.

Een teveel aan suiker in het bloed zorgt ervoor dat er vocht uit de omliggende weefsels wordt onttrokken. Het lichaam probeert het bloed te verdunnen met dit vocht en daardoor heb je minder vocht in je mond.

Ook vormen van reuma zorgen voor een droge keel en mond en daarbij vaak voor droge ogen. Daarnaast hebben HIV/AIDS en chemotherapie en bestraling bij kanker hetzelfde effect. De ziekte van Sjörgren is een chronische auto-immuunziekte waarbij de traan- en speekselklieren ontstoken raken.

Overige aandoeningen en situaties waarbij een droge keel en mond kunnen behoren tot de klachten, zijn:

Na hevig bloedverlies, bij brandwonden, zenuwbeschadigingen van het hoofd en de nek, bij het hebben van 'de bof', bij taaislijmziekte, hoge bloeddruk, bloedarmoede, de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson en na een beroerte.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert

Oorzaak 4: Stress

Bij stress zit je ademhaling (ongemerkt) hoog en versnelt deze ook. Je krijgt daardoor snel last van een droge mond en keel.

Hormonale veranderingen kunnen invloed hebben

Oorzaak 5: Hormonale veranderingen

Tijdens de zwangerschap is er extra vocht nodig voor de bloedaanmaak en gaat er dus minder vocht naar de mond.

Ook tijdens de overgang kun je door hormonale schommelingen last krijgen van een droge mond.

Oorzaak 6: In- en uitademen door je mond

Een verkeerde ademhaling, met name bij het slapen, kan zorgen voor een droge mond en keel.

Wanneer je door je neus ademt wordt de lucht eerst verwarmd, en wordt minder droog als het de longen bereikt dan wanneer je door je mond ademt.

Oorzaak 7: Genotsmiddelen

Alcohol, roken, blowen en harddrugs zoals speed drogen je mond en keel uit. Cafeïne scheidt vocht af.

Bepaalde medicijnen remmen speekselproductie

Oorzaak 8: Medicijngebruik

Een droge mond en keel kun je vooral in het begin, bij het opbouwen van je medicijnen ervaren maar het kan ook blijvend zijn.

Bepaalde medicijnen remmen de speekselproductie af. Zoals medicijnen voor hoge bloeddruk, voor hartritmestoornissen, antihistaminemiddelen tegen allergieën, antidepressiva, kalmeringsmiddelen, slaap- en plasmiddelen en ontstekingsremmers.

Gevolgen droge keel en mond

De mond wordt vochtig gehouden door speeksel. Een volwassene produceert ongeveer een liter speeksel per dag. Als er sprake is van een verminderde speekselproductie is dat, zeker op lange termijn, niet goed voor je gezondheid doordat bepaalde processen in je lichaam niet goed meer functioneren.

Iemand met xerostomie produceert nog maar ongeveer 150 milliliter speeksel per dag. Bacteriën vermenigvuldigen zich veel sneller in een droge mond. Zo kunnen serieuze tandvleesproblemen ontstaan, zoals ontstoken tandvlees (gingivitis), mondinfecties, gaatjes en zelfs loszittende tanden.

Speeksel maakt voedsel zacht. Bij verminderde speekselproductie wordt het spijsverteringsproces aangetast; voedsel wordt minder goed verwerkt en afgebroken door het gebrek aan de enzymen afkomstig uit speeksel.78

Dit kan op den duur zorgen voor problemen in het maag-darmsysteem.

Droge mond en keel voorkomen, verhelpen en behandelen

Probeer stress te verminderen, voldoende te bewegen, en zorg voor voldoende nachtrust.

Schaf een luchtbevochtiger aan, met name voor op het werk, in de slaapkamer en in de huiskamer. Zet de verwarming niet te hoog en zorg altijd voor goede ventilatie. Zet liever een raampje open dan de airconditioning aan.

Voor droge lippen en mondhoeken gebruik je vaseline of lippenbalsem.Er bestaan ook diverse gels en sprays voor een droge keel en mond.

Een logopedist kan je eventueel helpen om je ademhaling op orde te brengen.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Voeding

Het belangrijk om veel water te drinken. Zet 's nachts een flesje water op je nachtkastje. Drink ter afwisseling thee, of doe citroen, munt, komkommer of cranberry door je water. Kokoswater en aloë vera sap zonder toevoegingen zijn ook hydraterend.

Goede voeding is zoals gewoonlijk ook belangrijk: eet veel (groene blad)groenten voor een gezonde mondflora. Vermijd teveel koffie, alcohol en suikerhoudende frisdranken. Deze drogen je mond uit en tasten het tandglazuur aan.

Probeer altijd goed te kauwen op je eten om de speekselproductie op gang te houden. Je kunt geregeld op een suikervrij snoepje of iets dergelijks zuigen of kauwen voor de speekselproductie. 

Eet ook minder zout en stop met roken.

Tandverzorging kan bijdragen aan verbetering

Tandverzorging

Probeer je mond elke dag goed te reinigen. Dat betekent minstens twee keer per dag poetsen met de juiste tandpasta.

Gebruik tandpasta zonder natriumlaurylsulfaat (schuimmiddel), maar liever met menthol. 

Reinig tussen je tanden met floss of ragertjes. Je tong kun je schoonmaken met een tongschraper, zodat slechte bacteriën minder schade aan kunnen richten en je adem frisser blijft.

Laat je tandarts ook eens goed kijken naar je mond.

Huisarts

Je kunt met je huisarts een gesprek hebben over jouw medicijnen. Kun je wellicht een ander medicijn proberen of een lagere dosis om zo minder last te hebben van een droge mond? Dit is natuurlijk niet altijd te realiseren maar het is een gesprek waard.

Sowieso is het aan te raden om een bezoek te brengen aan je huisarts als de klachten niet overgaan. De huisarts kan je eventueel het middel salagen voorschrijven. Dit is een middel dat de speekselklieren stimuleert. Let wel op voor bijwerkingen. Je mag dit middel niet gebruiken bij chronische aandoeningen, zoals astma.

Beoordeel dit artikel

Professor Bink beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Nieuwsgierig naar meer informatie over dit onderwerp?

Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Nieuw Voedingsschema's op maat

Gezond eten was nog nooit zo eenvoudig!

Voedingsschema's
Meer informatie
Fitchef logo Powered by FitChef

Beoordeel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Wat doet de maag en waarom knort onze maag

De Maag: Anatomie, Functie en meest voorkomende Aandoeningen

Je maag is een belangrijk orgaan dat een essentiële rol speelt bij de vertering van je voedsel. Voedselvertering start i...

Tips om te stoppen met roken (zonder aan te komen)

Tips om te stoppen met roken (zonder aan te komen)

Bijna iedere roker probeert één of meerdere keren in zijn of haar leven te stoppen. Misschien heb jij al van alles gepro...

Is kauwgom ongezond? De voor- en nadelen van kauwgom kauwen

6 Redenen om te stoppen met kauwgom kauwen

Ga jij je huis niet uit zonder je vertrouwde pakje gum in je broekzak? Dan ben je niet de enige. Het geeft je immers een...

Natuurlijk witte tanden tips

Tips voor natuurlijke witte tanden

Ben je weleens jaloers op die mooie witte tanden van filmsterren en BN’ers? Bedenk je dan dat die in de meeste gevallen ...

Zelf tandpasta maken zonder fluoride

Zelf tandpasta maken zonder fluoride

Ooit was fluoride dé oplossing tegen cariës (tandbederf) maar de laatste jaren is uit ontelbare onderzoeken gebleken dat...

Ontstoken keelamandelen: symptomen, oorzaken en behandeling

Ontstoken keelamandelen: symptomen, oorzaken en behandeling

Ontstoken amandelen kunnen erg naar zijn. Ze zorgen voor vervelende klachten en worden niet altijd vanzelf beter. Maar w...

Amandelstenen verwijderen: stinkende brokjes in keel weghalen

Amandelstenen verwijderen: stinkende brokjes in de keel weghalen

Amandelstenen verwijderen is een vies klusje. Deze stinkende brokjes zitten stevig weggestopt in je keelamandelen en kun...

Lees wat je gemist hebt

13440 Mensen gingen je al voor

Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.

Je ontvangt maximaal één persoonlijke e-mail per week van een van onze teamleden.
Een postbode met het (PDF) boek 'Gezond eten voor iedereen'