Diabetes type 1, wat is het en hoe wordt het veroorzaakt?

Als je diabetes type 1 hebt, maakt je lichaam het hormoon insuline niet meer aan. Zonder die stof kun je niet leven. Het reguleert namelijk je bloedsuiker.

Deze ziekte kan je leven enorm beïnvloeden, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. En welke behandeling je ook hebt: vakantie van diabetes heb je nooit!

In dit artikel vertel ik je alles over deze vorm van suikerziekte. Van de betekenis tot de symptomen. En van de impact tot de behandeling.

Martijn Pothof, Initiatiefnemer Gezondeten.nl

Geschreven door Martijn Pothof, Initiatiefnemer van gezondeten.nlMSc Exercise Science and Health Promotion

diabetes type 1

Wat is diabetes type 1?

Diabetes type 1 valt onder auto-immuunziekten. Je immuunsysteem is ontregeld en werkt niet meer zoals het hoort.

Normaal ruimt dit systeem indringers (ziektes) op. Maar bij sommige mensen keert het afweersysteem zich tegen lichaamseigen cellen.

Om precies te zijn: de cellen die insuline aanmaken. Deze bevinden zich in de eilandjes van Langerhans, in de alvleesklier. Je lichaam kan dan geen insuline meer aanmaken. Dit houdt in dat je suikerziekte type 1 hebt.

Vraag je je af 'Heb ik diabetes?' Je huisarts kan met één druppeltje bloed vaststellen of je diabetes hebt. Hij/zij kijkt dan naar je bloedglucosewaarde. Is deze te hoog? Dan heb je diabetes.

Wist je dat...

...in Nederland ruim 1,1 miljoen mensen aan diabetes lijden? Ongeveer 10% daarvan heeft type 1.

Het belang van insuline

Om diabetes mellitus beter te begrijpen is het belangrijk iets meer te weten over de werking van insuline. Een gezond lichaam maakt deze stof aan om een te hoge bloedsuikerspiegel te verlagen.

Vanuit je alvleesklier komt het hormoon in je bloedbaan terecht. Het verspreidt zich zo door je hele lichaam.

Elke lichaamscel heeft een soort 'detectiesysteem' voor insuline. Wanneer de stof wordt gedetecteerd gaat de 'celdeur' open. De bloedsuiker (bloedglucose) kan dan worden opgenomen.

Voedingsschema's op maatNieuw

Ontvang elke week een nieuw voedingsschema op basis van je persoonlijke macro- en caloriebehoefte. Inclusief wekelijkse boodschappenlijst.

Elke week een nieuw voedingsschema op maat!
Fitchef logo Powered by FitChef
Voedingsschema's
insuline

Je cellen gebruiken bloedsuiker als brandstof.

Hierdoor krijg je energie die het lichaam nodig heeft om bijvoorbeeld te kunnen bewegen.

Insuline is dus een essentiële stof.

Vroeger kon er niks gedaan worden aan suikerziekte. 

Je kon er dus door overlijden. Totdat in 1927 synthetische insuline werd ontwikkeld.

Wist je dat...

... er ook zwangerschapsdiabetes bestaat? Dit komt bij 1 op de 20 zwangerschappen voor.

Insuline spuiten

Wanneer je lichaam zoals bij diabetes type 1 zelf geen insuline maakt, moet je dit hormoon spuiten. Of gebruikmaken van een insulinepomp. Er zijn verschillende soorten met elk een verschillende werking.

Zo bestaat er snelwerkende insuline die snel in je bloed wordt opgenomen. Hiermee kun je snel je bloedsuikerspiegel verlagen. Maar er bestaat ook insuline met een langzame werking.

oorzaken diabetes

Oorzaken van diabetes type 1

Maar, hoe ontstaat diabetes type 1? Het is nog bekend hoe dit precies zit.

Wel hebben wetenschappers ontdekt dat sommige mensen er een genetische aanleg voor hebben.

Je genen kunnen dus een diabetes type 1 oorzaak zijn.

Wist je dat...

...diabetes mellitus betekent: 'honingzoete doorstroming'. Die naam is een paar eeuwen voor Christus bedacht. Het viel op dat diabetici veel plassen. De donkergele urine trok mieren en bijen aan. Vandaar de naam 'honingzoet'.

Ook als de ziekte niet in je familie voorkomt, kun je het krijgen. Sommige onderzoekers vermoeden dat de oorzaak ligt in een minder diverse darmflora. Ook het eten van bepaalde voeding, zoals bijvoorbeeld gluten zou een mogelijke oorzaak zijn. 

Anderen wijzen weer in de richting van een virus. Eén ding is zeker: meer onderzoek is nodig.

Want alleen dan kun je de oorzaken achterhalen en in de toekomst beter behandelen. En misschien wel voorkomen.

Tip

Laat je (bij klachten) eens testen op diabetes. Ongeveer een derde van alle mensen met diabetes weet niet namelijk niet dat ze de ziekte hebben. 

klachten diabetes

Hoe gevaarlijk is diabetes type 1?

Type 1 wordt in de meeste gevallen snel ontdekt.

Je voelt je namelijk vaak enorm beroerd.

Wanneer je geen actie onderneemt, kun je flauwvallen of zelfs in coma raken.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert

Als je suikerziekte type 1 hebt, kun je verschillende klachten ervaren. Van licht tot ernstig. Dit diabetes type 1 symptomen:

  • Veel dorst
  • Moeite met plassen
  • Verstoorde eetlust en/of misselijkheid
  • Een trage doorstroom van voedsel van je maag naar je darmen
  • Oogproblemen
  • Slechte adem
  • Darmproblemen
  • Erectieproblemen of vaginale droogheid
Wist je dat...

...een te hoge bloedsuikerspiegel gepaard kan gaan met adem die ruikt naar aceton? Als je lichaam geen suikers kan verbranden gaat het over op vetten. En dat geeft een chemisch luchtje.

Complicaties

Als je bloedsuikerspiegel lange tijd te hoog is geweest, kunnen er complicaties optreden. Je kunt hierbij denken aan:

  • Gewrichtsproblemen
  • Slechte weerstand
  • Geïrriteerd tandvlees
  • Gevoelige huid
  • Neuropathie (aantasting van je zenuwen) 
  • Wondjes (bijvoorbeeld aan je voeten)
  • Vernauwing van je bloedvaten
  • Hartinfarct of hersenbloeding
  • Nierschade
  • Depressie
  • Blindheid
Wist je dat...

...je door diabetes last kunt krijgen van suikerplekken? Dit zijn rode of bruine vlekjes op je huid.

Hypo's en hypers

Hypo's en hypers

Als je bloedsuiker te laag is, krijg je als diabetes-patiënt een hypoglykemie (hypo).

Het omgekeerde kan ook en heet hyperglykemie. Dit wordt vaak afgekort tot hyper.

Je bloedsuiker is dan te hoog.

Hoe herken je een hypo?

Een hypo herken je aan zweten en trillen, hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid, en hongerig, ongeconcentreerd of opvliegerig zijn.

Soms voel je het niet aankomen. Bij een hypo is het zaak om zo snel mogelijk iets zoets te eten of drinken.

hyper herkennen

Hoe herken je een hyper?

Een hyper herken je aan dat je veel dorst hebt en ook veel moet plassen.

Ook kun je het herkennen aan vermoeidheid, misselijkheid of braken, en opgefokt zijn.

Bij een hyper moet je zorgen dat je veel drinkt. Zo kun je via je urine de overtollige suikers kwijtraken.

Tip

Kan je ineens diabetes krijgen? Helaas wel. Vaak krijg je er op jonge leeftijd last van. Maar in zeldzame gevallen kan diabetes type 1 op latere leeftijd optreden.

Kun je genezen van diabetes type 1?

Helaas is er geen diabetes type 1 behandeling die ervoor zorgt dat je van de ziekte geneest. Er zijn wel behandelmethodes die klachten verminderen. Zo kun je een goed leven leiden ondanks de aandoening.

Misschien vraag je je af 'Hoe oud worden mensen met diabetes type 1?'. Als je deze aandoening hebt is je levensverwachting helaas lager. Ben je 45 jaar? Dan leef je gemiddeld 13 jaar korter dan iemand zonder deze ziekte.

Behandeling van diabetes type 1

Heb je last van diabetes type 1 symptomen, dan zal je huisarts je in behandeling nemen. 

Als je deze aandoening hebt, moet je elke dag bloedsuiker meten, insuline spuiten of een insulinepompje dragen. Het kan een flinke uitdaging zijn om bij alles wat je eet te moeten berekenen hoeveel insuline ervoor nodig is.

Je zult dagelijks een paar keer per dag het tekort aan het hormoon aanvullen door middel van injecties met een insuline-pen. Je bloedsuiker moet gemeten worden om te zien hoeveel je moet inspuiten.

insulinepomp

Dit dient heel exact te gebeuren om hypo's en hypers te voorkomen.

Bij een hyper zal je meestal extra insuline bijspuiten.

Een insulinepompje is een andere vorm voor het toedienen van insuline. Het geeft via een naald in je buik het stofje af.

Verder is de behandeling erg afhankelijk van jou als persoon. Jouw lichaam is namelijk anders dan dat van ieder ander.

In veel gevallen krijg je bloedsuikerspiegel verlagende, bloeddruk verlagende en cholesterol verlagende medicijnen voorgeschreven.

Overige maatregelen

Heb je diabetes? Dan zul je insuline moeten spuiten en eventueel medicijnen moeten nemen. Daarnaast zijn ook de volgende punten van belang voor een diabetes-patiënt:

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!
minder suiker

Maatregel 1: Eet suiker met mate

Je mag nog wel suiker eten, maar in beperkte mate.

En het liefst alleen natuurlijke suikers (uit fruit bijvoorbeeld).

Verder is een gezonde leefstijl aanhouden ontzettend belangrijk. 

Tip

In dit artikel lees je meer over het belang van een gezonde leefstijl. Ook krijg je tips die je kunnen helpen om gezonder te leven.

Maatregel 2: Laat je urine regelmatig controleren

Het is belangrijk dat je regelmatig een bezoekje brengt aan je huisarts. Hij/zij kan dan je urine onderzoeken. Dit is belangrijk om nierschade te voorkomen.

Tip

Heb je nierklachten door diabetes? Dan zijn er tegenwoordig gelukkig goede medicijnen. Maar in ernstige gevallen kan het zijn dat je dialyse van de nieren nodig hebt of zelfs een niertransplantatie.

griepprik diabetes

Maatregel 3: Haal de griepprik

Als je diabetes hebt doe je er verstandig aan om de griepprik te halen.

Heb je de griep?

Dan is het namelijk nog lastiger om je bloedsuikerwaardes onder controle te houden

Maatregel 4: Orthopedische schoenen

In sommige gevallen zijn orthopedische schoenen aan te raden, in verband met de kans op ontstekingen aan je voeten.

Wist je dat...

...dat als je door diabetes oogklachten hebt je eventueel behandeld kan worden door middel van een lasertechniek.

Wat is het verschil tussen diabetes type 1 en 2?

Er is een groot verschil tussen type 1 en 2. Het is belangrijk om die verschillen te begrijpen om verwarring en eventueel onbegrip te voorkomen. Suikerziekte type 2 komt veel vaker voor. 9 op de 10 mensen met diabetes heeft type 2.

Bij diabetes type 2 ontstaat er een tekort aan insuline in je lichaam en reageert het niet meer op insuline (overgevoeligheid). Erfelijkheid kan hierbij een rol spelen. Evenals slechte eetgewoonten en te weinig beweging (overgewicht).

Maar je kunt deze vorm ook krijgen als je altijd gezond hebt geleefd! Vaak komt het dan voor op latere leeftijd. Vroeger werd type 2 ook wel 'ouderdomsdiabetes' genoemd.

jeugddiabetes

Bij diabetes type 1 gaat het er vooral om dat je afweersysteem verstoord is. Hierdoor vernietigt het je cellen die insuline aanmaken.

Vroeger werd type 1 'jeugddiabetes' genoemd.

Bij kinderen is diabetes - naast astma - de meest voorkomende chronische ziekte. Het gaat bij kinderen bijna altijd om type 1.

Conclusie

Suikerziekte is een chronische ziekte. Op dit moment is de ziekte helaas nog niet te genezen. Het is daarom belangrijk dat er meer onderzoek gedaan wordt. 

Bij dit type 1 heb je een tekort aan insuline. Je neemt geen suiker op uit je bloed. Deze variant ontstaat meestal al op jonge leeftijd. Maar het kan in principe op elke leeftijd ontstaan.

Je hebt bij dit type altijd een behandeling met insuline nodig. Dit moet goed worden afgestemd op wat je eet. Daarnaast is een gezonde leefstijl bij deze ziekte dubbel zo belangrijk.

Beoordeel dit artikel

Martijn Pothof, Initiatiefnemer Gezondeten.nl

Nieuwsgierig naar meer informatie over dit onderwerp?

Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Nieuw Voedingsschema's op maat

Gezond eten was nog nooit zo eenvoudig!

Voedingsschema's
Meer informatie
Fitchef logo Powered by FitChef

Beoordeel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Wat doet de maag en waarom knort onze maag

De Maag: Anatomie, Functie en meest voorkomende Aandoeningen

Je maag is een belangrijk orgaan dat een essentiële rol speelt bij de vertering van je voedsel. Voedselvertering start i...

Dikke voeten en enkels: oorzaken en behandeling

Dikke voeten en enkels, de belangrijkste oorzaken en behandeling

Gezwollen, opgezette, dikke voeten en enkels: reden om zo snel mogelijk uit die strakke, beknellende schoenen te willen....

Urine-incontinentie bij volwassenen (vrouwen & mannen)

Urine-incontinentie bij volwassenen (vrouwen & mannen)

Urine-incontinentie is nog steeds een taboe voor veel mensen. Wanneer mensen er last van hebben zullen ze in veel gevall...

Oogirritatie: wat te doen bij droge, rode, geïrriteerde ogen

Oogirritatie: wat te doen bij droge, rode, geïrriteerde ogen

Wat te doen bij droge, rode, geïrriteerde ogen. Hiervoor zijn natuurlijk verschillende oorzaken te vinden en die zullen ...

Diabetes Type 2

Diabetes Type 2

Diabetes type 2 werd vroeger 'ouderdomssuiker' genoemd. Tegenwoordig krijgen steeds meer jonge mensen de ziekte ook, vaa...

Wat zegt de kleur van je urine over je gezondheid?

Wat zegt de kleur van je urine over je gezondheid?

Al sinds het bestaan van de mensheid wordt het analyseren van urine gebruikt om gezondheidsproblemen vast te stellen. Da...

Pijn bij het plassen: branderig gevoel bij plassen

Pijn bij het plassen: branderig gevoel bij plassen

Heb jij last van pijn bij het plassen? Ervaar je steken of een branderig gevoel bij het plassen en wil je erachter komen...

Lees wat je gemist hebt

13444 Mensen gingen je al voor

Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.

Je ontvangt maximaal één persoonlijke e-mail per week van een van onze teamleden.
Een postbode met het (PDF) boek 'Gezond eten voor iedereen'